Concurrentie en vergelijking - hoe sociale interactie ons motiveert voor duurzaamheid

Deze blogserie is een samenwerking tussen Green Nudges Consulting en EVRgreen Studio en combineert creatieve storytelling met gedragswetenschap om duurzame verandering te stimuleren. De serie wordt gehost op de website van EVRgreen Studio en verkent slimme, mensgerichte ‘nudges’ die duurzame keuzes makkelijker en aantrekkelijker maken.

Elk artikel bevat voorbeelden van het Green Nudges platform: onze gratis, openbare verzameling van realistische interventies die ontworpen zijn om gedrag ten goede te veranderen. Van gamification tot subtiele aanwijzingen, deze ‘nudges’ laten zien hoe kleine ontwerpkeuzes een grote impact kunnen hebben.

Deze eerste blog gaat over hoe sociale interactie ons motiveert om duurzamer te handelen en hoe concurrentie en vergelijking daarbij een rol spelen.

Psychologische mechanismen aanboren

Denk aan de sfeer in een voetbalstadion op een wedstrijddag. Tienduizenden fans, allemaal gekleed in teamkleuren, scanderen, zingen en beleven elke balbeweging. Dat diepe gevoel dat je bij een team hoort, drijft mensen ertoe om door landen te reizen, koude winternachten te trotseren en samen feest te vieren - of te wanhopen. Het is meer dan een spelletje; het is een identiteit.

Dezelfde psychologie gaat veel verder dan sport. Mensen zijn geprogrammeerd om te vergelijken, te concurreren en trots te zijn op groepsprestaties. Dit maakt competitie zo’n krachtig middel in duurzaamheid.

In deze serie blogartikelen belichten we psychologische interventies uit de iconische Green Nudges-serie voor EVRgreen Studio om te laten zien hoe gamification psychologische mechanismen aanboort om duurzaamheid leuk te maken. Dit eerste artikel duikt in competitie en sociale vergelijking, waardoor groen gedrag verder gaat dan sport en muziek.

⛏️NK Tegelwippen

OOns eerste voorbeeld komt uit Nederland, waar EVRgreen Studio eigenlijk vandaan komt. Iedereen die het land kent, begrijpt dat er een vriendschappelijke rivaliteit bestaat tussen de Nederlanders en de Vlamingen - en een campagne om de klimaatverandering tegen te gaan speelt in op de sociale dynamiek tussen de groepen:

NK Tegelwippen nodigt steden uit om het tegen elkaar op te nemen door stoeptegels te slopen en te vervangen door groen. Bewoners komen trots op voor hun buurt en bekijken live de ranglijsten om te zien hoe hun stad opklimt. Op deze manier is NK Tegelwippen uitgegroeid tot een nationale beweging waarbij meer dan 150 steden betrokken zijn. Alleen al in 2023 zijn er meer dan 4 miljoen straatstenen verwijderd, waardoor groene ruimten zijn ontstaan die de biodiversiteit verbeteren en de hitte in de stad verminderen. Wie wint er uiteindelijk? Team "Oranje" of "Vlaams" - wij zouden zeggen dat iedereen wint!

De Coldplay polsbandjes 🌈

Het tweede voorbeeld is voor muziekliefhebbers: de beruchte band Coldplay zet zich in om de ecologische voetafdruk van zijn concerten te verkleinen, en ook al dragen LED-polsbandjes bij aan een prachtige concertsfeer en zijn ze gemaakt van 100% composteerbaar materiaal, ze kunnen een vervuiler worden als concertgangers er souvenirs van maken.

Om dit te voorkomen gebruikt Coldplay ook een ludieke competitie: welke stad kan de meeste polsbandjes inleveren na de show? Steden met het hoogste aantal ingeleverde polsbandjes worden uitgelicht op de sociale kanalen van Coldplay, waardoor een gevoel van collectieve prestatie ontstaat. Fans voelen zich niet alleen onderdeel van het concert, maar ook van een bredere duurzaamheidsinspanning die het evenement zelf overstijgt.

Maar moet het altijd competitie zijn? Nee, soms werkt een gevoel van "we zitten hier samen in" net zo goed. Zoals in de VS, waar het kaartspel Cool Choices wordt gespeeld binnen werkplekken of gemeenschappen. Met dit spel kunnen teams punten verdienen voor duurzame acties, zoals fietsen naar het werk, minder water gebruiken of plastic voor eenmalig gebruik vermijden. Teams houden hun gezamenlijke scores online bij, waardoor kleine acties tastbaar en betekenisvol worden. Dit helpt het gevoel te vermijden dat individuele acties slechts een druppel op een gloeiende plaat zijn. Bovendien worden de best presterende teams publiekelijk beloond, wat de motivatie van collega’s verhoogt en precies past in de groene teamcultuur die de bedrijven willen creëren.

 

Gedragswetenschap verklaart waarom dit werkt:

  • Sociale vergelijking motiveert ons als we anderen actie zien ondernemen. Zichtbare statistieken, zoals leaderboards of gedeelde voortgangsupdates, maken duurzaamheid meetbaar en creëren een subtiele vorm van groepsdruk.
  • Groepsidentiteit creëert loyaliteit aan "ons team", of dat nu een stad, een werkplek of een vriendenkring is. Wanneer duurzame acties worden gezien als teamprestaties, zullen individuen eerder geneigd zijn om mee te doen omdat succes een positieve weerspiegeling is van hun eigen identiteit.
  • Zichtbaarheid door middel van klassementen of puntenaantallen voegt trots en verantwoordelijkheid toe.
  • Emotionele beloningen en collectieve trots. Concurrentie gaat verder dan cijfers en maakt gebruik van intrinsieke motivatoren zoals vreugde, trots en erbij horen. Het vieren van collectieve mijlpalen, bijvoorbeeld "Onze stad heeft net de 10.000 verwijderde stenen bereikt!" verandert duurzaamheid in een gezamenlijk succesverhaal in plaats van een persoonlijk offer.

     

Laatste gedachten: Door een gevoel van competitie toe te voegen, kunnen duurzaamheidsinitiatieven loyaliteit, trots en een dynamiek creëren die feiten alleen zelden bereiken. Dus wij zeggen: "Go, Green Nudges, Go!"

Wat komt eraan?

Deze eerste blog is nog maar het begin. In de volgende blogs duiken we verder in elk pad met praktijkvoorbeelden en praktische inzichten:

Blog 1: Concurrentie en vergelijking - hoe sociale interactie ons motiveert voor duurzaamheid ✔️

Blog 2: Vooruitgang en beloning - hoe tastbaarheid, niveaus en vouchers ons het juiste laten doen

Blog 3: Speels ontwerp - maak duurzaamheid leuk en vol dopamine en positieve emoties

Gamification laat ons zien dat klimaatactie niet zwaar hoeft te zijn - het kan ook licht, leuk en motiverend zijn. En als meer mensen meespelen, wint de planeet.

👉 Zou jouw gemeenschap of organisatie een eigen "groene derby" kunnen organiseren? Deel je gedachten met ons:
hello@green-nudges.com en ⬇️

We look forward to getting in touch.

Do you have questions, want to share ideas or just get to know us? We'd love to hear from you! Please contact us at info@evrgreenstudio.com, please call +31644290684 or use the contact form below.

Send us a message using the contact form

10 + 10 =